Πεθαίνοντας στο Carrefour ή Η Άσπα Τομπούλη παρουσιάζει στη σκηνή τη δολοφονία ενός παρία με τον Νίκο Νίκα

Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση

Τη νουβέλα «Αυτό που εγώ ονομάζω λήθη» του Λοράν Μοβινιέ θα παρουσιάσει την προσεχή χειμερινή σεζόν -παραγωγή της θεατρικής εταιρείας της «Όψεις»- η Άσπα Τομπούλη με τη μορφή μονολόγου και με ερμηνευτή τον εξαίρετο ηθοποιό Νίκο Νίκα στο «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» («Κ.Ε.Τ.») και στη μετάφραση του Σπύρου Γιανναρά που κυκλοφόρησε απ’ τις εκδόσεις «Άγρα» το 2014.

Τον Δεκέμβριο του 2009 ο 25χρονος Μικαέλ Μπλεζ, Γάλλος με καταγωγή απ’ την Μαρτινίκα, μπαίνει σ’ ένα σούπερ μάρκετ «Carrefour» της Λιόν, παίρνει απ’ τα ράφια ένα κουτάκι μπίρα και το πίνει. Τέσσερις άντρες της ασφαλείας του καταστήματος τον πλησιάζουν, τον κατεβάζουν στο υπόγειο και τον ξυλοκοπούν άγρια. Ο νεαρός πεθαίνει «από μηχανική ασφυξία λόγω συμπίεσης του θωρακικού κλωβού και απόφραξης των ανωτέρων αεροφόρων οδών» ενώ οι κάμερες ασφαλείας του σούπερ μάρκετ καταγράφουν τα πάντα. Οι δράστες παραπέμπονται. O εισαγγελέας σοκαρισμένος απ’ τη γυμνή βία των βίντεο σχολίασε ότι «είναι απαράδεκτο να πεθαίνει κανείς για μερικά κουτάκια μπύρας». Όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, η είδηση απασχόλησε για λίγες μόνο μέρες τις αστυνομικές στήλες των γαλλικών εφημερίδων και μετά ξεχάστηκε.

Απ’ το τραγικό αυτό γεγονός που κατέγραψε το ρεπορτάζ ο 48χρονος σήμερα, πολυβραβευμένος γάλλος συγγραφέας Λοράν Μοβινιέ εμπνεύστηκε μια νουβέλα 60 σελίδων. Δεν πρόκειται για ντοκουμέντο ούτε για ρεπορτάζ. Τον ενδιαφέρει η λήθη κι η σιωπή που σκεπάζει έναν τέτοιο θάνατο, η άλογη δολοφονία ενός αφανούς, ενός κοινωνικού παρία, ενός πολίτη που η φωνή του δεν ακούγεται ποτέ.

Η αφήγηση του ανώνυμου, απρόσωπου αφηγητή, της Φωνής που απευθύνεται στον μικρό αδελφό του θύματος, ανελίσσεται σα μια φράση -δεν υπάρχει τελεία πουθενά-, σα μια ανάσα. Το κείμενο αρχίζει μ’ ένα «και» -με τη φράση «…και ο εισαγγελέας είπε πως κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να πεθαίνει για κάτι τόσο μηδαμινό…», φράση-κλειδί, που επαναλαμβάνεται κάθε τόσο στο κείμενο. Ένα κείμενο που είναι, συγχρόνως, βαθύτατα πολιτικό με την ευρύτατη έννοια της λέξης. «Με ένα θαρραλέο κείμενο-καταγγελία ενάντια στον κοινωνικό ρατσισμό ο Λοράν Μοβινιέ δικαιώνει τον πολιτικό ρόλο του συγγραφέα, που ανέδειξε το 1898 ο Εμίλ Ζολά με το περίφημο ‘Κατηγορώ’ του ενάντια στον αντισημιτισμό» έγραψε η Μικέλα Χαρτουλάρη στην «Εφημερίδα των Συντακτών» παρουσιάζοντας το βιβλίο για να καταλήξει: «Αποδεικνύεται τραγικά επίκαιρο στη σημερινή Ελλάδα».

Το «Αυτό που εγώ ονομάζω λήθη» του Μοβινιέ, ο οποίος έχει γράψει, εκτός από πεζογραφία, και θέατρο, κυκλοφόρησε το 2011. 

Ο αλβανικής καταγωγής Γάλλος χορογράφος Ανζελέν Πρελζοκάζ, που διαπρέπει διεθνώς, δημιούργησε με αφορμή το κείμενο αυτό μια ομότιτλη χορογραφία για έξι χορευτές κι έναν ηθοποιό-αφηγητή, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2012 απ’ το «Μπαλέτο Πρελζοκάζ» στην Μπιενάλε Χορού της Λιόν. Τη νουβέλα του Μοβινιέ μετέφερε πρώτος στη σκηνή -στο «Στουντιό-Τεάτρ» της «Κομεντί-Φρανσέζ»- το 2013 ο ελληνικής καταγωγής ηθοποιός και σκηνοθέτης, Εταίρος της «Κομεντί-Φρανσέζ», Ντενί Πονταλιντές 

που στην Ελλάδα μας τον γνώρισε το 2011 η «Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών» του Ιδρύματος Ωνάση όπου παρουσίασε, σε σκηνοθεσία του, την «Υπόθεση Τζέκιλ», μια διασκευή σε μονόλογο απ’ την Κριστίν Μονταλμπετί του μυθιστορήματος του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον «Δρ Τζέκιλ και κος Χάιντ».

Ας επισημανθεί πως η Άσπα Τομπούλη με προσεκτικά βήματα παρουσιάζει στη σκηνή σχεδόν πάντα άγνωστα -και πολύ ενδιαφέροντα- κείμενα . Η τελευταία παράσταση που έκανε ήταν τη σεζόν 2012-2013 στο «Αγγέλων Βήμα»» με το έργο του Γιουκίο Μίσιμα «Ο φίλος μου ο Χίτλερ».