December 7, 2011

Το Τέταρτο Κουδούνι / 30 Νοεμβρίου 2011


Μίνι φεστιβάλ Γιώργου Ηλιόπουλου φέτος στο «Αμιράλ». Δυο έργα του ικανού συγγραφέα της νεότερης γενιάς από δυο διαφορετικούς θιάσους εναλλάσσονται στο θέατρο της οδού Αμερικής: τα Δευτερότριτα μπορείτε να δείτε το πρώτο του (2000), το «Desperados», που παίζεται σε σκηνοθεσία του συγγραφέα απ’ την ομάδα «Vertigo» την οποία απαρτίζουν νέοι ηθοποιοί, μαθητές του, τις υπόλοιπες μέρες, το πιο πρόσφατο, την κωμωδία «Το κελεπούρι» σκηνοθετημένη απ’ τον Πέτρο Φιλιππίδη με θίασο δόκιμων ηθοποιών στον οποίο συμμετέχει κι ο ίδιος ο συγγραφέας – ηθοποιός.


Αθάνατος! Ο Μέγας Σατιρικός Σουρής επανέρχεται δριμύτερος. Το ποίημά του «Ποιος είδε κράτος λιγοστό» που ’χουν περιλάβει η Ρούλα Πατεράκη κι ο Άκις Βλουτής στην πάνω στον Ξενόπουλο διασκευή τους «Ο κόκκινος βράχος», η οποία παίζεται στην Νέα Σκηνή του Εθνικού, είναι σα να γράφτηκε ειδικά για τις συνθήκες στις οποίες ζούμε αυτόν τον καιρό στην Ελλάδα…
Και το καλοκαίρι τα «Βήματα» της Ελένης Γερασιμίδου και του Αντώνη Ξένου, στα οποία συμμετέχει κι η επίσης ταλαντούχα κόρη τους Αγγελική Ξένου, Σουρή πρόκειται να κάνουν. Σε περιοδεία. 

Η Μαρία Μάλλιου ετοιμάζει μια _ ατιτλοφόρητη ακόμα _ σύνθεση διασκευή κειμένων του, που θα συν-σκηνοθετήσουν η ίδια κι η Ελένη Γερασιμίδου. Και που περιλαμβάνει τρία μονόπρακτα του Γεωργίου Σουρή _ «Αναπαραδιάδης», «Η περιφέρεια», «Δεν έχει τα προσόντα» _, τα οποία θα τα συνδέουν αποσπάσματα απ’ τους αξεπέραστους διαλόγους του «Φασουλής και Περικλέτος» και ποιήματά του.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια θα ’ναι του Κώστα Βελινόπουλου, η μουσική του Δημήτρη Λέκκα και θα παίζει, πλην των τριών μελών της οικογένειας Γερασιμίδου / Ξένου, άλλος ένας ηθοποιός.
Θυμήθηκα πως τον Σουρή επανέφερε στη θεατρική επικαιρότητα το 1976, με τη σύνθεση «Τα ίδια και τα ίδια» _ στην οποία, μάλιστα, συμπεριλαμβάνονταν επίσης τα μονόπρακτα «Αναπαραδιάδης» και «Η περιφέρεια» _ που ανέβασε στο ΚΘΒΕ το οποίο τότε διηύθυνε, ο Μίνως Βολανάκης. Επιτυχία μεγάλη που παρουσιάστηκε και στην Αθήνα, στο «Εθνικό». Και την οποία άρπαξε ο μακαρίτης ο Βαγγέλης ο Λιβαδάς _ τι δόξες και τι άδοξο τέλος… _ και την επόμενη σεζόν την παρουσίασε στο «Βέμπο» ως δική του πλέον παραγωγή. 



Η ανακοίνωση έφτασε απ’ την Θεσσαλονίκη στις 24 Νοεμβρίου. Την υπογράφει ο διευθυντής και ψυχή της εκεί Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης», θεατρολόγος, καθηγητής στο Αριστοτέλειο και σκηνοθέτης, Νικηφόρος Παπανδρέου. Αμφισβήτησα κατά καιρούς κάποια καλλιτεχνικά αποτελέσματα της Πειραματικής ποτέ όμως τη σοβαρότητα του ρεπερτορίου της, τη συνέπεια και, κυρίως, το Ήθος της. Επειδή θα ’χα πάρα πολλά να πω, δε θα πω, τελικά, ούτε καν πολλά. Ένα μόνο: Πως _ εγώ τουλάχιστον _ ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ. Κι αφήνω το κείμενο να μιλήσει:
«Έπειτα από 32 χρόνια αδιάλειπτης συμμετοχής στη θεατρική ζωή της Θεσσαλονίκης, η Πειραματική Σκηνή της ‘Τέχνης’ είναι αναγκασμένη να ανακοινώσει την αναστολή της λειτουργίας της. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια η οικονομική κατάσταση του θεάτρου μας επιδεινώνεται διαρκώς, για γνωστούς αντικειμενικούς λόγους, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Η κατάσταση όμως έφτασε σε οριακό σημείο έπειτα από την απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να μη δοθούν καθόλου επιχορηγήσεις για την περσινή θεατρική περίοδο. Πέρσι το φθινόπωρο, παρά την αβεβαιότητα που επικρατούσε, δεν είχαμε κρίνει σωστό, σε εποχή οικονομικής κρίσης και γενικής απαισιοδοξίας, να συντελέσουμε (στο μέτρο που μας αναλογεί), στη συρρίκνωση της καλλιτεχνικής ζωής της πόλης και στη γενικότερη αποκαρδίωση. Έτσι, υλοποιήσαμε κανονικά τον προγραμματισμό μας, με εναλλασσόμενο ρεπερτόριο και τέσσερα νέα έργα, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει, έστω αναδρομικά, κάποια κίνηση εκ μέρους του Υπουργείου (όχι ειδικά για μας, αλλά για το επιχορηγούμενο θέατρο στο σύνολό του). Δυστυχώς αυτό δεν έγινε, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σήμερα σε αδιέξοδο, με πολλά χρέη, απλήρωτους συνεργάτες, δάνεια με επαχθές επιτόκιο κλπ.

Παρ’ όλα αυτά, έπειτα από τη διαβεβαίωση ότι οι όποιες αποφάσεις για τη φετινή θεατρική περίοδο θα ανακοινωθούν εγκαίρως (πράγμα που δεν συνέβη), προχωρήσαμε στον σχεδιασμό της νέας σεζόν, με ένα πρόγραμμα που δίνει έμφαση στις συνεργασίες και τις συμπαραγωγές με άλλες θεατρικές δυνάμεις της πόλης, όπως επιβάλλουν οι δύσκολοι καιροί που περνάμε. […]. Ωστόσο, γίνεται κάθε μέρα σαφέστερο ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί δεν έχει διέξοδο, κάθε παράταση διογκώνει ακόμη περισσότερο τα χρέη.
Γιατί είναι προφανές ότι το είδος του θεάτρου που υπηρετούμε, το ποιοτικό ρεπερτόριο, η ανάδειξη νέων συγγραφέων, σκηνοθετών, σκηνογράφων, το φυτώριο νέων ηθοποιών, το κόστος λειτουργίας μόνιμης στέγης, ο πολυμελής θίασος, η καλλιέργεια του πειραματισμού και της θεατρικής παιδείας, το χαμηλό εισιτήριο, όλα αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά ενός Θεάτρου που είναι μαθηματικώς αδύνατον να επιζήσει μόνο με τις εισπράξεις του, ακόμα και αν υπάρχει ικανοποιητική προσέλευση θεατών στις παραστάσεις του. 
Φυσικά, κατανοούμε απολύτως ότι η οξύτατη οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα έχει μειώσει δραστικά τις δυνατότητες της Πολιτείας να στηρίζει τον σύγχρονο πολιτισμό. Και δεν παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι στερήσεις και οι θυσίες που ζητούνται από τον ελληνικό λαό κάνουν να φαίνεται σε πολλούς πολυτέλεια η καλλιτεχνική δημιουργία και πρόκληση το αίτημα για την ενίσχυσή της. Ωστόσο, έχουμε την πεποίθηση ότι, ακριβώς σε εποχές κρίσης και ψυχικής καθίζησης, η τέχνη (μιλούμε γενικά, όχι ειδικά για τη δική μας περίπτωση) αποκτά ζωτική σημασία, μας δίνει μια ανάσα, μας βοηθάει να μη βουλιάξουμε ψυχικά, μας παρακινεί να στοχαστούμε με νηφαλιότητα, ενώ παράλληλα ενισχύει την κοινωνική συνοχή – αυτό ισχύει για τον πολιτισμό γενικά, και ιδιαίτερα για το θέατρο που είναι κατεξοχήν τέχνη συλλογική, τέχνη της κοινότητας.
Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, το να κλείνουν θέατρα αποτελεί σύμπτωμα παρακμής και επιδεινώνει τη γενικευμένη κρίση, οικονομική, κοινωνική, ηθική, που περνάει η χώρα. Αλλά δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Έτσι, αφού παίξουμε τις νέες μας παραστάσεις για δύο μήνες, ώστε να κλείσει αυτός ο κύκλος δημιουργικά και ει δυνατόν χαρούμενα, θα διακόψουμε τη λειτουργία μας στο τέλος Ιανουαρίου.
Ευχαριστούμε το κοινό που μας στήριξε με την εμπιστοσύνη του όλα αυτά τα χρόνια, και τους συνεργάτες μας που τον τελευταίο καιρό μας επιχορηγούν με τη δουλειά τους».
Τ’ άλλα είναι σιωπή…
(Στη φωτογραφία, σκηνή απ’ το έργο του Άκη Δήμου «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης» _ η σκηνοθεσία του Γιάννη Μόσχου: απ’ τις μεγάλες επιτυχίες, καλλιτεχνικές και ταμειακές, της Πειραματικής που αναγκάζεται για λόγους οικονομικούς να κατεβάσει αυλαία στο θέατρο «Αμαλία» της Θεσσαλονίκης). 


Και βέβαια δεν ανέβασε ο Δημήτρης Μαυρίκιος πέρσι στο Εθνικό το έργο (1635 με 1636) του Ισπανού Καλντερόν «Η ζωή είναι ένα όνειρο». Όπως με… μεγάλη βεβαιότητα σας έγραφα στο περασμένο «Τέταρτο Κουδούνι» αναφερόμενος στον γνώριμό μας Σλόμπονταν Ουνκόφσκι που ετοιμάζει το έργο στο Εθνικό θέατρο του Βελιγραδίου. Τη συνομήλική του «Φρεναπάτη» (1636) του Γάλλου Κορνέιγ ανέβασε _ εξαιρετικά _ ο Μαυρίκιος.
Δεν ξέρω τι συνειρμούς έκανα και το ’γραψα τόσο, μα τόσο σίγουρος, χωρίς να το διασταυρώσω. Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν πρέπει πια να εμπιστεύομαι τη μνήμη μου _ ειδικά την πολύ πρόσφατη…

Το «Η ζωή είναι ένα όνειρο» στην ελληνική σκηνή για τελευταία φορά παρουσιάστηκε απ’ το «Θέατρο του Νότου» στην Κεντρική Σκηνή του «Αμόρε» σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου το χειμώνα 2003 – 2004 για να μεταφερθεί, λόγω μεγάλης επιτυχίας, την επόμενη σεζόν στο θέατρο «Πόρτα». Ευχαριστώ τους φίλους που μου το επεσήμαναν. 


Προ 50ετίας

Τα Θεατρικά Νέα


Το Έπαθλο Μαρίκας Κοτοπούλη, για την διετία 1959 – 1961, απενεμήθη χθες στην Βούλα Ζουμπουλάκη, για την ερμηνεία της στο έργο του Έμλυν Γουίλλιαμς «Το φως της καρδιάς». Η απόφασις ελήφθη δια ψήφων 3 κατά 2 κατά την χθεσινή συνεδρίασι της Επιτροπής […]. Η επιτροπή […] έλαβεν υπόψιν τις αποδόσεις που είχαν κατά το 1959 – 61 οι εξής πρωταγωνίστριες: Μελίνα Μερκούρη, Έλλη Λαμπέτη, Άννα Συνοδινού, Βούλα Ζουμπουλάκη, Ασπασία Παπαθανασίου, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Αντιγόνη Βαλάκου, Ελένη Χατζηαργύρη, Νέλλη Αγγελίδου, Ίλια Λιβυκού, Μάρω Κοντού, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Τζένη Καρέζη, Κάκια Αναλυτή, Βίλμα Κύρου, Σμαρούλα Γιούλη, Άννα Φόνσου, Μαίρη Χρονοπούλου, Γκέλλη Μαυροπούλου, Άννα Κυριακού και Τζένη Ρουσσέα. Προεκρίθησαν τελικά για τις ατομικές αποδόσεις των η Βούλα Ζουμπουλάκη και η Ασπασία Παπαθανασίου. Κατά την ψηφοφορία υπέρ της απονομής του Επάθλου στην Βούλα Ζουμπουλάκη εψήφισαν οι Άγγελος Τερζάκης, Μανώλης Σκουλούδης και Αχ. Μαμάκης. Οι Κώστας Οικονομίδης και Λέων Κουκούλας εψήφισαν υπέρ της Ασπασίας Παπαθανασίου. 2 Δεκεμβρίου 1961.  


Απόψε, στις 9, στο ριζικώς ανακαινισθέν «Βασιλικό» της Θεσσαλονίκης, αρχίζει τις παραστάσεις του το Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος. Ως εναρκτήριο έργο θα παρουσιάση τον «Παπαφλέσσα» του Σπύρου Μελά, με σκηνοθεσίαν Πέλου Κατσέλη και σκηνικά και κοστούμια Σπύρου Βασιλείου. Στον ρόλο του Παπαφλέσσα ο Ιορδάνης Μαρίνος. 2 Δεκεμβρίου 1961.
 
Δημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ».


No comments:

Post a Comment