Στο Φτερό / Έρωτάς του αγιάτρευτος… ή Έρωτας άχρι θανάτου (της)

 

«Κάρμεν» / Χορογραφία: Γιόαν Ίνγκερ. Μουσική (Μπιζέ) Ροντιόν Σεντρίν, Μαρκ Άλβαρεθ, (Μπιζέ) Άλβαρο Ντομίνγκεθ Βάθκεθ / Μουσική διεύθυνση: Κωνσταντίνος Τερζάκης.

 

Της αρέσει να παίζει με τους -πολλούς- άντρες που την περιτριγυρίζουν H τσιγγάνα καπνεργάτρια Κάρμεν. Γυναίκα ελεύθερη, ασυμβίβαστη. Αυτή τη φορά διαλέγει να φλερτάρει έναν αξιωματικό της φρουράς που βρίσκεται πλάι στο εργοστάσιο όπου δουλεύει, τον Δον Χοσέ. Και ο οποίος έχει

αναγκαστεί να τη συλλάβει Γιατί η Κάρμεν, μετά από έναν άγριο καυγά με μία άλλη εργάτρια, έβγαλε μαχαίρι. Το φλερτ πιάνει και ο Χοσέ την αφήνει να το σκάσει. Για την πράξη του

αυτή θα τον υποβιβάσουν και θα τον φυλακίσουν. Ο Χοσέ, όμως, έχει ερωτευτεί την Κάρμεν. Με πάθος. Θα την ψάξει στη γιορτή που γίνεται προς τιμήν ενός Ταυρομάχου. Εκεί η Κάρμεν θα παίξει ερωτικά και με τον Ταυρομάχο, και με τον Χοσέ, και με ένα συνάδελφό του, τον Θουνίγα. Ο Χοσέ, τυφλωμένος από τη ζήλια, θα πυροβολήσει τον Θουνίγα και θα τον σκοτώσει.

Και θα το σκάσει, εγκληματίας πια και απελπισμένος, στα βουνά. Πάντα, όμως, περιμένει την Κάρμεν -έρωτας αγιάτρευτος, εμμονικός. Και την αναζητάει. Θα τη βρει με τον Ταυρομάχο έξω από την αρένα

όπου αυτός ετοιμάζεται για ταυρομαχία. Εκείνη αδιαφορεί για τον Χοσέ. Τυφλωμένος, και πάλι, από τη ζήλια θα τη σκοτώσει -οι γυναικοκτονίες δεν ανακαλύφθηκαν τώρα, τώρα μόνον ονοματίστηκαν, συνέβαιναν ανέκαθεν. Είναι το μπαλέτο «Κάρμεν» του σουιδού Γιόαν Ίνγκερ που δημιουργήθηκε αρχικά (2015) για το Εθνικό Μπαλέτο της Ισπανίας και, τώρα, ο χορογράφος το ανέβασε για το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Αντλώντας από την ομώνυμη νουβέλα (1845, 1846) του Γάλου Προσπέρ

Μεριμέ, ο Ίνγκερ, σε δραματουργία του Ισπανού Γκρέγορ Ακούνια-Πολ και πάνω στη μουσική της «Σουίτας Κάρμεν» (1967) του Ρόσου Ροντιόν Σεντρίν (ο οποίος έχει επιλέξει και ενορχηστρώσει αποσπάσματα, κυρίως, από τη βασισμένη στον Μεριμέ όπερα (1875) «Κάρμεν» του Γάλου Ζορζ Μπιζέ αλλά και από την, αντλημένη από τη μουσική του (1872) για το

θεατρικό έργο (1872) «Αρλεζιάνα» στο οποίο είχε μετασχηματίσει ένα ομώνυμο διήγημά του (1866, 1869) ο Γάλος Αλφόνς Ντοντέ, Σουίτα αρ. 2 «Αρλεζιάνα» (1879) -την Φαραντόλα- και από τη, βασισμένη στο μυθιστόρημα (1828) του Σκοτσέζου σερ Γουόλτερ Σκοτ «Η ωραία κόρη του Περθ», ομώνυμη (1867) όπερά του). Μουσική την οποία έχει εμπλουτίσει με μουσικές του Ισπανού Μαρκ Άλβαρεθ, σε νεωτερικά ιδιώματα και με κλεισίματα του ματιού

στον Μπιζέ, ενώ έχει χρησιμοποιήσει και νέα ενορχήστρωση της μουσικής του Μπιζέ από τον Ισπανό Άλβαρο Ντομίνγκεθ Βάσκεθ, έχοντας μεταφέρει την υπόθεση του έργου στο σήμερα, αφαιρέσει πρόσωπα και προσθέσει ένα αγόρι που το υποδύεται χορεύτρια και το οποίο παρακολουθεί τη βία που ξετυλίγεται μπροστά του, με το θάνατο πάντα, συμβολικά, παρόντα. Η χορογραφία ήταν καλόγουστη, ευέλικτη, με τη βοήθεια των λειτουργικότατων σκηνικών των Ισπανών Κουρτ Άλεν Βίλμερ και Λετίθια Γκανιάν (AAPEE) με το στούντιο deDos -επίπεδα (πόρτες, ρολά, καθρέφτες) που εύκολα μετακινούνταν και σχημάτιζαν

διαφορετικούς σκηνικούς χώρους-, στιβαρή, χωρίς κοιλιές και εκτελέστηκε πειστικά από το Μπαλέτο της ΕΛΣ. Τα κοστούμια του Ισπανού Νταβίδ Ντελφίν, σε αναβίωση της συμπατριώτισσάς του Μαρία Λουίσα Ράμος Κοράλες, έδεναν αρμονικά στο σύνολο. Με επιτυχία εκτελέστηκαν και οι δυναμικές μουσικές του Σεντρίν και του Άλβαρεθ από την Ορχήστρα της ΕΛΣ με τον Κωνσταντίνο Τερζάκη στο πόντιουμ. Βρήκα ικανοποιητικούς αλλά χωρίς εξάρσεις την Έλενα Κέκκου (Κάρμεν) και τον -ιδανικό, πάντως, φυσιογνωμικά για το ρόλο- Βαγγέλη Μπίκο (Δον Χοσέ) αλλά ξεχώρισα τον Γιάννη Μητράκη

(Ταυρομάχος) και τον Γιάννη Γκάντσιο (Θουνίγα). Για το Αγόρι -ένα εύρημα που δεν με ενθουσίασε- θα προτιμούσα ένα σωματότυπο πιο πειστικό από της Αλίσια Τάουνσεντ (Φωτογραφίες: Βαλέρια Ισάεβα: 1,3,5,7,8,9,10. Γιώργος Καλκανίδης: 2,4,6).

(Προσεγμένο, όπως συνήθως, το δίγλωσσο -ελληνικά και αγγλικά- έντυπο πρόγραμμα της παράστασης -υπεύθυνος έκδοσης Νίκος Α. Δοντάς).

Εθνική Λυρική Σκηνή / Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος», Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», Μπαλέτο Εθνικής Λυρικής Σκηνής, 11 Ιουλίου 2024.