Στο Φτερό / Ένα θρίαμβος! Ή Ένα διαρκώς ανερχόμενο φεστιβάλ

 

28ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας  

 

Ρίζωσε. Για τα καλά. Ο σπόρος που έσπειρε η Βίκυ Μαραγκοπούλου το 1995 και που καλλιέργησε το έδαφός του, το περιποιήθηκε, το πότισε, το φρόντισε με πολύ ιδρώτα, επί 21 χρόνια, παραδίδοντας τη σκυτάλη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης στην Κατερίνα Κασιούμη, για δύο χρόνια, και εκείνη, στη συνέχεια, για πέντε, μέχρι σήμερα, χρόνια, στην Λίντα Καπετανέα, όσα εμπόδια κι αν συνάντησε, έχει βγάλει γερές ρίζες: το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, στεγασμένο πια, εδώ και κάποια χρόνια, στο εξαιρετικό Μέγαρο Χορού με τις δύο Σκηνές, έφτασε πια στην 28η διοργάνωσή του. Και η Λίντα Καπετανέα, επιλέγοντας, φέτος, ως μότο, το «Ωδή στην ομορφιά», του έδωσε μία γερή ώθηση στερεώνοντας την εντύπωση ότι συνεχίζει την ανοδική πορεία του. 

Καλεσμένος για ένα διήμερο από τους οργανωτές, μέσω της ευγενέστατης υπεύθυνης Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας κ. Λήδας Καρανικολού, και παραμένοντας, εξ ιδίων, μία επιπλέον μέρα, παρακολούθησα το τελευταίο τριήμερο του Φεστιβάλ: συνάντησα παλιούς αγαπητούς γνώριμους από την εποχή, ακόμα, που σκαρφαλώναμε, κάθιδροι, μέσα στην αφόρητη υγρή ζέστη της πόλης, στο Κάστρο για τις παραστάσεις, ξαναβρήκα ακόμα παλιότερους φίλους και ξαναβρήκα την αγαπημένη Καλαμάτα -που το Φεστιβάλ ήταν μία από τις αφορμές να την αγαπήσω. 

Είδαμε με την παρέα μου επτά παραστάσεις. Να αρχίσω από τις «μικρές». Του Κύκλου «Χορός στην Πόλη», στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, με δωρεάν είσοδο. «Μικρές» λόγω διάρκειας -20΄ έως 30΄. Μεγάλες ως σχέδιο και υλοποίησή του. Η θεσμοθέτηση αυτών των ανοιχτών παραστάσεων -που τις είχε ξεκινήσει άτυπα η Βίκυ Μαραγκοπούλου- πιστεύω ότι αποτελεί, πέραν των υψηλών απαιτήσεων παραστάσεων στο Μέγαρο Χορού, που απευθύνονται, αν όχι σε μυημένους, τουλάχιστον σε υποψιασμένους, την ουσιαστικότερη, μαζί με την εξακτίνωση των εκδηλώσεων, με τη συνεργασία της Περιφέρειας Πελοποννήσου, και σε άλλες πελοποννησιακές πόλεις, προσφορά του Φεστιβάλ: οι τυχαίοι περιπατητές της πλατείας, που αρχικά απλώς σταματούσαν αλλά τώρα μαζεύονται επί τούτου, νωρίτερα, γύρω από την εξέδρα, παίρνουν μία πρώτη μυρουδιά σύγχρονου χορού και, ίσως, κάποια στιγμή γίνουν κοινό συνειδητοποιημένο. Πόσο μάλλον τα δεκάδες παιδάκια που παρακολουθούν, καθισμένα ανακούρκουδα στις πλάκες της πλατείας, χαζεύουν ή και κινούνται ρυθμικά, μιμούμενα τους επί σκηνής, είναι σίγουρα το προζύμι ενός μελλοντικού κοινού και ας μην ξέρουν τι βλέπουν.

Παρακολούθησα στην Πλατεία (Παρασκευή 22/7), το «Gizaki» (2020), ένα πολύ ενδιαφέρον ντουέτο των Λάλι Αϊγουαδέ και Ακίρα Γιοσίντα, εμπνευσμένο από τις συνθήκες εγκλεισμού τις οποίες υπαγόρευε η καραντίνα λόγω covid19, που χόρεψαν οι ίδιοι -εξαιρετικοί χορευτές, ειδικά η Καταλανή Αϊγουαδέ αλλά και ο Βάσκος, με γιαπωνέζικες ρίζες, Γιοσίντα-, ένα ντουέτο το οποίο έγινε αφορμή και για μία ομότιτλη ταινία μικρού μήκους. 

 

Και δύο ακόμα, σύντομες παραστάσεις (Σάββατο 23/7): «Impermanence» («Παροδικότητα»), ένα ιδιαίτερο σόλο από τον πολύ καλό Γάλο Φαμπιάν Τομέ της ομάδας «Full Time», χορογραφημένο από τον ίδιο -ένας άνδρας που παλεύει με το σώμα του και με μία αδειανή ρεντιγκότα σε κρεμάστρα κρεμασμένη από ένα σκοινί, μέσα στην οποία τρυπώνει,

ξετρυπώνει και ξανατρυπώνει στο τέλος- και «Λαχτάρα», ένα, επίσης, σόλο, χορογραφημένο και ερμηνευμένο με δύναμη από την νεαρή δική μας Μαριάνα Τζούδα.

Η Καταλανή Λάλι Αϊγουαδέ, όμως, ως χορογράφος, είχε και μια ακόμα παρουσία -και τι παρουσία!- στο Φεστιβάλ με την Ομάδα της, στην Εναλλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού

(Σάββατο 23/7): «Hidden» («Κρυμμένο/α»,2020/2021), τρίτο μέρος μιας τριλογίας της. Ένας ηλικιωμένος ανασύρει τις θολές, σκεπασμένες, κρυμμένες κάτω από διάφανο πλαστικό κάλυμμα αναμνήσεις του που έχουν κατακαθίσει στο ασυνείδητό του: οι γονείς, τα αδέλφια, οι νέοι, στιγμές 

χαρούμενες, γενέθλια, στιγμές δύσκολες, θρήνοι, πανικοί, λόγια στα ιταλικά ή σε γλώσσα απροσδιόριστη, ψίθυροι... Έξι δυναμικοί χορευτές που πετούν -η μία χορεύτρια τραγουδάει α καπέλα υπέροχα παραδοσιακά τραγούδια- και μία εκπληκτική, εκρηκτική χορογραφία, όπου κάθε κίνηση 

προκύπτει, ρέει από την προηγούμενη σε ένα σύνολο σφιχτό, άμεσο, συγκινητικό -μία εξαιρετική στιγμή του τριήμερου. Στην Εναλλακτική Σκηνή παρακολουθήσαμε επίσης (Παρασκευή 22/7) το «The Box//that dead space between us» από την ομάδα «Cross Impact» της -δικής μας, επίσης- Πηνελόπης Μωρούτ, σε χορογραφία της, με την ίδια και την Ιουλία 

Ζαχαράκη στις καπαρτίνες τους και με ένα μεγάλο «κουτί»-σκηνικό της χορογράφου, κουτί που μεταμορφώνεται συνεχώς -μία σειρά από μερικές πολύ ενδιαφέρουσες (με τη συνέργεια της μουσικής και του ηχητικού σχεδιασμού του Χρήστου Παραπαγκίδη, των φωτισμών του Τάσου Παλαιορούτα και των βίντεο της χορογράφου) και άλλες λιγότερο ενδιαφέρουσες, που έμοιαζαν, όμως, συνολικά να μην έχουν δεθεί αποφασιστικά 

μεταξύ τους. Και το σόλο «Scarbo» (2021, Κυριακή 24/7) -σε χορογραφία Ιωάννη Μανταφούνη της ομάδας «Cie Ιωάννης Μανταφούνης»- της πολύ καλής χορεύτριας Μανόν Παράν -που το διακόπτει για να... κολατσίσει κάτι-, ενδιαφέρον αλλά κάπως μακρύ. 

Βέβαια η κορυφαία στιγμή του δικού μας φεστιβαλικού τριήμερου -γιατί είχαν προηγηθεί και άλλες σημαντικές παραστάσεις- ήταν το «Sonoma» (2020) της Ομάδας «La Veronal» (Κεντρική Σκηνή / Κυριακή 22/7), σε χορογραφία του Ισπανού (Καταλανού) Μάρκος Μοράου σε συνεργασία με τους 

χορευτές του: εννιά γυναίκες εισέβαλαν στη σκηνή και την ισοπέδωσαν. Και μας συγκλόνισαν. Ένα κράμα φολκλόρ και σουρεαλισμού, παράδοσης και νεοτερισμού, κατάνυξης και ασέβειας, συγκίνησης  και τρέλας, που αντλεί από παντού. Από την αραγονική καταγωγή του Λουίς Μπουνιουέλ και το 

Γεωργιανό μπαλέτο -οι χορεύτριες, με μακριές μέχρι το δάπεδο, φούστες-κρινολίνα και με μικρά βηματάκια σαν να κυλούν, να ρέουν επί σκηνής, ψέλνοντας στα γαλικά κάτι ιδιότυπους Μακαρισμούς- έως την Μάρθα Γκράχαμ, με τον Μάρκους Μοράου να δημιουργεί, μέσα από τα δάνεια αυτά, μία καινούργια χορογραφική γλώσσα. Με ευφάνταστο χορευτικό βηματολόγιο, με απρόβλεπτες λύσεις, με εξαιρετικούς ρυθμούς, με -κυρίως- έναν συναρπαστικό δυναμισμό. Οι 

«γερόντισσες», με τις μάσκες-τεράστια κεφάλια, που τις κλείνουν σε σεντούκια, οι λουλουδένιες καλύπτρες στα κεφάλια των χορευτριών, οι γλαδιόλες που γεμίζουν τη σκηνή, η πολεμική δυναμική της δεύτερης σκηνής, όπου αρχικά νόμιζα πως πρόκειται για εννιά άντρες χορευτές, οι μαύρες κουκούλες που σκεπάζουν τα κεφάλια τους, κραυγές, ψίθυροι, λαχανιάσματα  μέχρι το τελικό φεμινιστικό -όχι ψευτοφεμινιστικό ή δήθεν φεμινιστικό- μανιφέστο τους στην

τελευταία σκηνή -η Φωνή, η Κραυγή της Γυναίκας-, με τα κρεμασμένα από τους λαιμούς τους μεγάλα τύμπανα που τα χτυπούν οι ίδιες με ένταση να ηχούν αποκαλυπτικά και το κείμενο που εκφωνούν να μας τρυπάει τα σπλάχνα -όλα αυτά τα ανομοιογενή είχαν απολύτως δεθεί μεταξύ τους και ομογενοποιηθεί με τα σκηνικά -αυτή η κατακόκκινη οροφή που κατεβαίνει και πιέζει-, με τα εξαιρετικά κοστούμια, τα, επίσης, τόσο ανομοιογενή, που δένονται, όμως, τόσο 

αρμονικά- με τις μουσικές -αχ, αυτές οι μουσικές, αυτό το σμίξιμο παραδοσιακών πολυφωνικών με Ντεμπισί-, με τους μοναδικούς φωτισμούς... Δεν έχω νοιώσει πολλές φορές έτσι. Δικαίως επιφυλάχτηκε στην παράσταση μία αποθέωση. Από το όρθιο αμφιθέατρο που επευφημούσε και έσπαζε τα χέρια του στο χειροκρότημα. Ένας θρίαμβος! Βγαίνοντας αναρωτιόμουνα: «Πώς και πού να βρεις τα λόγια να γράψεις γι ΑΥΤΟ που είδες;». Όντως. Δυσκολεύτηκα. Άργησα. Κι ό,τι έγραψα δεν περιγράφει αυτό που είδα. Ελπίζω να το αγγίζει.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μοιάζει να δικαιώνεται με τις επιλογές της Λίντας Καπετανέα και με το δρόμο στον οποίο, τελικά, το έχει οδηγήσει. Νομίζω ότι το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και ο Δήμος Καλαμάτας θα πρέπει να το στηρίξουν, ηθικά και οικονομικά, περισσότερο, ώστε τα φτερά του να δυναμώσουν και να μπορέσει να τα ανοίξει για ακόμα υψηλότερες πτήσεις. Τριάντα χρόνια, σχεδόν, αποδεικνύει τη δυναμική του που όλο και εμπλουτίζεται και εξελίσσεται.

 

(Πολύ προσεκτικά φτιαγμένο το εξαίρετο έντυπο πρόγραμμα -επιμέλεια περιεχομένου Ιωάννα Νασιοπούλου- του  Φεστιβάλ, σε δύο διαφορετικές εκδόσεις -στα ελληνικά και στα αγγλικά- και υψηλής αισθητικής όλο το γραφιστικό του (λογότυπο, αφίσες κλπ) -καλλιτεχνική επιμέλεια/σχεδιασμός metoo communication design).

 

Μέγαρο Χορού Καλαμάτας / Κεντρική Σκηνή και Εναλλακτική Σκηνή και Κεντρική Πλατεία Καλαμάτας, 22, 23, 24 Ιουλίου 2022.