May 15, 2019

Στο Φτερό / Καμία εικόνα, χίλιες λέξεις ή Αόρατο Μουσείο της Ντροπής


«Το άγριο κυνήγι» του Τόμας Μπέλινκ 


Καθηλωμένοι. Παγωμένοι. Μείναμε σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Να μην ακούγεται κιχ. Θέμα της: η μετανάστευση και η προσφυγιά. Και ό,τι προηγείται, έπεται, συνεπάγεται, με ό,τι συνοδεύονται, πληρώνονται... Ο βέλγος σκηνοθέτης Τόμας Μπέλινκ στο «Άγριο κυνήγι» του, τρίτο έργο της τριλογίας του «Simple as ABC» πάνω στη διαχείριση από τις κυβερνήσεις και τις κοινωνίες της Δύσης του φαινόμενου της μετανάστευσης και των προσφύγων, φαινόμενου που διαρκώς εξαπλώνεται, κυρίως στην Μεσόγειο, με αφορμή τη μεσαιωνική λαϊκή δοξασία για μία ομάδα
φαντασμάτων-κυνηγών που εμφανίζεται να διασχίζει τον ουρανό, καθοδηγούμενη από μία θεϊκή ή μυθική φιγούρα πάνω σε άλογο, δοξασία που την αποκαλούσαν «άγριο κυνηγητό», θεωρούνταν κακός οιωνός και απεικονίζεται στη λαϊκή εικονογραφία, έχει δημιουργήσει μία παράσταση-ντοκουμέντο ιδιόμορφη: μόνος ο ίδιος, ως περφόρμερ/αφηγητής, στη σκηνή, και μία οργανωμένη σειρά αφηγήσεων -συνεντεύξεις ηχογραφημένες, κείμενα ατομικά ή συλλογικά γραμμένα...- από μετανάστες και πρόσφυγες που έφυγαν από την Αλβανία μέχρι από το Αφγανιστάν και την Τυνησία αλλά όχι μόνον αυτοί. Δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, διακινητές, εκπρόσωποι του νόμου, πολιτικοί... -θύματα του «άγριου 
κυνηγιού», θύτες-κυνηγοί και παρατηρητές -δημοσιογράφοι, φωτογράφοι...- μιλούν, ακούγονται αλλά δεν έχουμε εικόνα τους. Καθόλου εικόνα τους. Ούτε ζωντανή ούτε κινηματογραφημένη. Και ο Τόμας Μπέλινκ συνθέτει από και με τις αφηγήσεις τους ένα μουσείο. Ένα φανταστικό μουσείο. Ένα ηχητικό μουσείο. Σε ένα χώρο απόλυτα λιτό, στεγνό, αυστηρό, μουσειακό. Όπου σε μία προθήκη τοποθετεί -συγκλονιστική κίνηση- ένα διαβατήριο -διαβατήριο πόσα εγκλήματα διαπράττονται στο όνομά σου...- και σε μία στήλη είναι τοποθετημένη μία προτομή του Αριστοτέλη -διαψεύδοντας την κάθαρση της τραγωδίας, κάθαρση που εδώ είναι απούσα...-, ενώ το σκηνικό συμπληρώνουν ένας πίνακας ο οποίος απεικονίζει τη λαϊκή δοξασία του «άγριου κυνηγητού» και μία σκοτεινή οθόνη όπου προβάλλονται οι μεταφρασμένοι υπέρτιτλοι των αφηγήσεων που 

ακούμε. Όλες αποστασιοποιημένα στο τρίτο πρόσωπο, καθόλου εικόνα και όλο αυτό, με μεγάλη προσοχή, να αναθερμαίνει, να πυροδοτεί, να κάνει και πάλι καυτό το χιλιοχρησιμοποιημένο, το φθαρμένο θέμα «μετανάστες, πρόσφυγες» και, αντί να μειώσει τη συγκίνηση, να την οδηγεί σε αλλεπάλληλες κορυφώσεις. Κρατώντας αμείωτη την προσοχή και την ένταση που σπάει τα κοντέρ και γίνεται σπαραγμός όταν κάποιος από τους αφηγητές αναφέρεται στους ανθρώπους τους που πετούν οι ίδιοι οι 
πρόσφυγες από τη βάρκα στη θάλασσα θυσιάζοντάς τους για να μη βουλιάξει και πνιγούν όλοι, όταν ένας άλλος αναφέρεται στο «Νεκροταφείο των Αγνώστων» που δημιουργήθηκε σε μία χωματερή σκουπιδιών -καμία ονομαστική αναφορά σε χώρα- για να θάβονται «αξιοπρεπώς» τα εκατοντάδες πια πτώματα προσφύγων και μεταναστών χωρίς όνομα, που ξεβράζει η Μεσόγειος. Ο Τόμας Μπέλινκ αφήνει να αναδυθεί, χωρίς μελοδραματισμούς, χωρίς εικόνες από πτώματα πνιγμένων παιδιών, η Ενοχή μας. Καθηλωμένους. Παγωμένους. Μας άφησε στο τέλος η παράσταση που είδαμε. Και που αυτή και μόνη δικαιώνει το «Fast Forward Festival 6» της Στέγης. Κολλημένους στις θέσεις μας. Κανείς μας δεν μίλησε. Κανείς μας δεν χειροκρότησε. Το μόνο που άρμοζε ήταν η Σιωπή. Και στη σιωπή, τη βαριά σιωπή, σηκωθήκαμε και βγήκαμε έξω. Σκυφτοί. Ντρεπόμασταν. Εγώ, τουλάχιστον ντρεπόμουνα. Που ανήκω σ’ ΑΥΤΟ το ανθρώπινο γένος. Θα ήταν περιττό να σας συστήσω να μη χάσετε την παράσταση αυτή. Την εμπειρία αυτή. Τη συγκλονιστική.

(Εξαιρετικό το έντυπο πρόγραμμα -επιμέλεια έκδοσης Χριστίνα Κοσμόγλου- για το συνολικό «Fast Forward Festival 6»).

«Onassis Stegi» / Κεντρική Σκηνή (επί σκηνής), «Fast Forward Festival 6», 14 Μαΐου 2019.

No comments:

Post a Comment