January 29, 2015

Είμαστε ακόμα ζωντανοί! Ή «Άμλετ» και «Τριστάνος»: σπεύστε!


Το Τέταρτο Κουδούνι /29 Ιανουαρίου 2015  

Ε, ναι λοιπόν! Είμαστε ακόμα ζωντανοί! Η Ολική Καταστροφή δεν ήρθε -ακόμα τουλάχιστον... Ξέθαψα τα «Τέταρτα Κουδούνια» απ’ τις γλάστρες και τα ξανακατέθεσα στην τράπεζα. Ε, αν μας αντέξει το σκοινί, θα φανεί στο χειροκρότημα... 
Όλος ο κόσμος, μια σκηνή... 


Α, και κάτι άλλο. Καθόλου δε μου άρεσε η συγχώνευση του υπουργείου Πολιτισμού. Αλλά με τίποτα δεν το εισέπραξα ως υποτίμηση -όπως όταν έγινε μεμονωμένα επί Σαμαρά, που όντως ήταν υποτίμηση-, εφόσον εντάσσεται σε μια λογική συγχώνευσης υπουργείων. Κι είναι τιμή να συγχωνεύεται με το υπουργείο Παιδείας. Το οποίο - κακά τα ψέμματα- προηγείται: γίνεται πολιτισμός χωρίς παιδεία; 
Εκείνο όμως που με γλύκανε είναι πως αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού ανέλαβε, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, κάποιος που ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΕΤΟΣ με τον πολιτισμό. Πόσω μάλλον όταν αυτός είναι ο Νίκος Ξυδάκης. Καίρια επιλογή! Κι αυτό φάνηκε αμέσως απ’ τις αντιδράσεις που σύσσωμες ήταν από ενθουσιαστικές έως, τουλάχιστον, θετικές.
Καλή δύναμη και καλές αποφάσεις!




Ένα ενδιαφέρον έργο που η αρχική ιδέα του παραπέμπει στο «Κεκλεισμένων των θυρών» του Σαρτρ: το «Συγχώρεσέ με» των Αντώνη και Κωνσταντίνου Κούφαλη, το οποίο παρουσιάζεται απ’ το Εθνικό μέχρι και την Κυριακή στην Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» -σήμερα γίνεται κι η παρουσίαση του βιβλίου με το τυπωμένο έργο. Πλατειάζουν λίγο οι σκηνές του αλλά ο Ακύλλας Καραζήσης με τη δυναμική σκηνοθεσία του το ’χει ενισχύσει. Φωνακλάδικη σκηνοθεσία αλλά το αποτέλεσμα τη δικαιώνει νομίζω. Μαζί με το σκηνικό των Μαρίας Πανουργιά και Ιωάννας Τσάμη, τα κοστούμια της τελευταίας και τις μουσικές και τα τραγούδια που επέλεξαν και εκτελούν η Ελένη Μπούκλη -μια κα-τα-πλη-κτι-κή φωνή- κι ο Γιώργος Κατσής. Συν τις ερμηνείες. Όπου θα ξεχωρίσω την εκπληκτική Μαρία Σκουλά που, κουρδισμένη σ’ ένα φοβερό κρεσέντο απ’ την αρχή μέχρι σχεδόν το τέλος, τα βγάζει πέρα ηρωικά.


Έχει ατέλειες η παράσταση -τραβάει σε μάκρος τόσο που δεν ήταν απαραίτητο, η δραματουργία κάπως μπάζει, κάποιες απ’ τις αφηγήσεις «παίζονται» ενώ θα ’πρεπε να κρατούν τη φυσικότητα που απαιτεί μια παράσταση-ντοκιμαντέρ... Για το «Η τριλογία του ηθοποιού.1: Studio» που ’δα στο «Bios» απ’ την ομάδα «Koloφών» μιλάω. Αλλά υπάρχει χιούμορ. Κι οι μαρτυρίες ηθοποιών νέων -και κάποιων παλαιότερων- για το τι σημαίνει θεατρική εκπαίδευση στην Ελλάδα και τι σημαίνει «νέος ηθοποιός ψάχνει δουλειά» που τη συγκροτούν είναι αρκετές, έστω κι αν θα μπορούσαν να ’ναι πιο τολμηρές, για να σε αφοπλίσουν.
Η μαρτυρία για παράδειγμα της Κατερίνας Παπανδρέου για την... ευαισθησία με την οποία αντιμετωπίστηκε ο στραβισμός της, που τότε δεν τον είχε ακόμα διορθώσει, στις εξετάσεις του υπουργείου Πολιτισμού για εισαγωγή σε δραματική σχολή, από μέλος της αρμόδιας επιτροπής, ή της Νικολέτας Δάφνου που λέει «έχω ένα βιογραφικό τεσσάρων σελίδων αλλά οι δουλειές στις οποίες πληρώθηκα πιάνουν τη μισή σελίδα» είναι ικανές -την παράσταση συνυπογράφουν η Ελισάβετ Ξανθοπούλου κι ο Δημήτρης Μπαμπίλης- έως και να σε συγκινήσουν.
(Κι αν είσαι δημοσιογράφος που γράφει τη γνώμη του για παραστάσεις και για ηθοποιούς, μπορεί και να σε κάνουν να νοιώσεις άσχημα. Και να σκεφτείς -ειδικά αν αγαπάς τους ηθοποιούς: «Αυτά τα παιδιά τα τσακίζουν, αυτά τα παιδιά παραδέρνουν, αυτά τα παιδιά μπορεί και να πεινάνε κι έρχεσαι εσύ και τους γράφεις ‘δεν ερμήνευσες σωστά’, και ‘ήσουν μέτριος’ κι ‘ο άλλος ήταν καλύτερος’ και δεν ντρέπεσαι;»).



Δυο παραστάσεις-γεγονότα δυο ΜΕΓΑΛΩΝ (το γράφω με κεφαλαία για να το σημάνω επειδή το επίθετο μεγάλος κυλιέται πια στις λάσπες...) έργων -του θεάτρου και της όπερας αντίστοιχα- τρέχουν τις μέρες αυτές στην πόλη μας.
Η μια παίζεται στην «Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών» του Ιδρύματος Ωνάση: ο σεξπιρικός «Άμλετ» του Γιάννη Χουβαρδά, ίσως η καλύτερη μέχρι τώρα παράστασή του, με τον Χρηστο Λούλη σε μια ερμηνεία του επώνυμου ρόλου συγκλονιστική.
Η δεύτερη είναι της Λυρικής -στο Μέγαρο Μουσικής: το βαγκνερικό αριστούργημα «Τριστάνος και Ιζόλδη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κόκκου και μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη -ένας θρίαμβος.

Θα σας γράψω αναλυτικά. Προς το παρόν απλώς σας συστήνω να σπεύσετε. Ο «Τριστάνος» έχει ξεπουλήσει αλλά κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να συμβεί με κάποια επιστροφή της τελευταίας στιγμής.
Αλλά έχω μια απορία: είκοσι παραστάσεις -μαζί με την παράταση μιας βδομάδας που δόθηκε- για τον «Άμλετ» και τέσσερις -μόνο!- για το «Τριστάνος και Ιζόλδη» δεν είναι πολύ λίγες; Όταν, μάλιστα, η επιτυχία τους, καλλιτεχνική και εισπρακτική είναι τόση;
Συν κάτι ακόμα: οι παραστάσεις αυτές θα μείνουν εντός ελληνικών συνόρων; Το δικαιούνται, το αξίζουν και το μπορούν να βγουν και να διαπρέψουν εκτός Ελλάδας. Ποιος θα τις υποστηρίξει;


Και μια παρατήρηση: οι υπέρτιτλοι στα αγγλικά που υπάρχουν σε ορισμένες παραστάσεις του «Άμλετ» -και που η Στέγη θα καθιερώσει, όπως ανακοίνωσε, για όλες τις ελληνικές παραγωγές (της) οι οποίες παίζονται εκεί, μέτρο επιβεβλημένο για ένα θέατρο που απευθύνεται όχι σε στενά ελληνόφωνο κοινό και που πρέπει να το ακολουθήσουν κι άλλοι (η Λυρική έχει αρχίσει πρώτη να το εφαρμόζει αλλά μόνο το καλοκαίρι, στις παραστάσεις της στο Ηρώδειο)- δεν λειτουργούν.
Η τοποθέτηση του σχετικού πίνακα κάπου είκοσι μέτρα ψηλά, στην κορυφή της σκηνής, είναι απαγορευτική για όσους ξενόφωνους κάθονται στην πλατεία -πρέπει να ξελαιμιαστείς- και χρήσιμη μόνο για τους θεατές των θεωρείων. Ξέρω πως αυτό οφείλεται στο σκηνικό αλλά η Στέγη, πολυμήχανη καθώς είναι, πρέπει κάποια λύση να βρει.



Πάντως, στις δόξες του, φέτος, ο «Άμλετ» εν Ελλάδι. Λίγο πριν απ’ την παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά στην «Στέγη», είχαμε κι απ’ την ομάδα «Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων» κι άλλον «Άμλετ». Που παίχτηκε -και μάλιστα για δεύτερη σεζόν- στο «Πορεία», σε σκηνοθεσία Χρήστου Θεοδωρίδη. Μια παράσταση με αδυναμίες αλλά με προσωπικό ύφος και με Άμλετ έναν νεαρό ηθοποιό, τον Ντένη Μακρή, ενδιαφέροντα.
Υπάρχει, όμως, και το παραπληρωματικό του «Άμλετ», πολύ ενδιαφέρον, ιδιαίτερο, ευφυές έργο του Τομ Στόπαρντ «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί» που ’χε χρόνια να παιχτεί στην ελληνική σκηνή. Μια τραγικωμωδία του 1966, όπου τα δυο αυτά δευτερεύοντα πρόσωπα του «Άμλετ» -δυο αυλικοί, φίλοι του πρίγκιπα, οι οποίοι γίνονται ρουφιάνοι του Κλαύδιου- αναδεικνύονται απ’ τον Στόπαρντ σε πρωταγωνιστές. Το παρουσιάζει η ομάδα «Εν Δράσει» στο «Επί Κολωνώ». Σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μυλωνά, με Γεράσιμο Γεννατά και Γιώργο Παπαπαύλου στους επώνυμους ρόλους.
Δεν έχω δει ακόμα την παράσταση αλλά θ’ άξιζε να δείτε το έργο ως συμπλήρωμα στον «Άμλετ» -έχει κι εδώ Άμλετ, αλλά ως δευτερεύον πια πρόσωπο.



Ίσως ήταν η καλύτερη ερμηνεία του Σταμάτη Φασουλή τα τελευταία χρόνια: στο μονόλογο «Ο δικηγόρος Ντάροου» του Ντέιβιντ Ρίντελς που ερμήνευσε στο «Χορν». Είχα καιρό να τον δώ τόσο αληθινό στη σκηνή, απαλλαγμένο απ’ τα θεατρινίστικα κολπάκια που αγαπάει. Φαίνεται πως η σκηνοθεσία του Νίκου Χατζόπουλου έπαιξε σωστά το ρόλο της.

No comments:

Post a Comment