Αγνή Μπάλτσα: η αποθέωση στα Βραβεία Όπερας

 

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια… 266 

 

Αγνή Μπάλτσα! Η δική μας. Που έγινε, ως Agnes Baltsa, όλου του κόσμου. Δεν ξέρω αν ήταν «η καλύτερη μέτζο στον κόσμο» όπως είχε πει ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Αλλά σίγουρα ήταν μια απ’ τις καλύτερες. Για μας είναι ό,τι σημαντικότερο πρόσφερε η Ελλάδα στη λυρική τέχνη -στον κόσμο της όπερας-, μετά την Μαρία Κάλλας. Η βράβευσή της με το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς, στην τελετή των Διεθνών Βραβείων Όπερας 2025, δεν ήταν απλώς δίκαιη, ήταν επιβεβλημένη. Κι όταν, μάλιστα, η διεθνής αυτή τελετή, η 12η 

στη σειρά, πραγματοποιήθηκε στο απαστράπτον κτίριο της δικής μας  Εθνικής Λυρικής Σκηνής ήταν άκρως τιμητική και απολύτως ταιριαστή. Με την Αγνή Μπάλτσα, τη δική μας κι όλου του κόσμου, εξίσου απαστράπτουσα κι όμορφη και κομψότατη κι ακμαιότατη, να το παραλαμβάνει ευχαριστώντας, χωρίς να ξεχάσει τους μέντορές της, τον Χρήστο Λαμπράκη και τον αρχιμουσικό Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, αλλά -η συγκινητική νότα- και την αδελφή της Αλέκα, το alter ego της, πάντα πλάι της -και στην Λυρική βέβαια, την Πέμπτη. Και με το κοινό να πετάγεται, με την εμφάνισή της, όρθιο και να χειροκροτεί αποθεωτικά. 

Κι είναι ευτύχημα που, μετά την ελληνική πρωτιά της, με την «Κάρμεν» της, στο Ηρώδειο, στο Φεστιβάλ Αθηνών του 1984, έχουμε καταφέρει να την ακούσουμε -και να τη δούμε, γιατί είναι κι εξαιρετική ηθοποιός/ερμηνεύτρια- εδώ, και σ’ άλλους σπουδαίους ρόλους, χάρη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, καθώς και ως -συγκλονιστική- Κλυταιμνήστρα στην «Ηλέκτρα» του Ρίχαρντ Στράους, με την οποία εγκαινίασε λαμπρά το νέο κτίριό της η Λυρική στο Κέντρο Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος», το 2017, με αρχιμουσικό τον Βασίλη Χριστόπουλο και σκηνοθέτη τον Γιάννη Κόκκο -άλλα δυο σπουδαία τέκνα της Ελλάδας που τη 
λαμπρύνουν στα εξωτερικό. 

Πέραν, όμως, της βράβευσης της Μεγάλης -με την ουσιαστική έννοια του επιθέτου...- Μπάλτσα, η τελετή δεν διέψευσε τις προσδοκίες. Ήταν αντάξια των υποσχέσεων: εξαιρετικά καλά οργανωμένη, σφιχτή, χωρίς κοιλιές, σκηνοθετημένη απ’ τον Κωνσταντίνο Ρήγο και την Κατερίνα Πετσατώδη 

και διάστικτη με αποσπάσματα από ελληνικές μουσικές -Θεοδωράκη, Σακελλαρίδη, Σαμάρα, Κουμεντάκη, Καρρέρ και Σκαλκώτα-, με την Ορχήστρα της ΕΛΣ υπό τον Κωνσταντίνο Τερζάκη, τη Χορωδία της με διευθυντή τον  Αγαθάγγελο Γεωργακάτο και την Παιδική Χορωδία της με διευθύντρια την Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, με τους σολίστ μονωδούς -Δημήτρης Πλατανιάς, Βασιλική Καραγιάννη, Γιάννης Χριστόπουλος, Μαρία Κοσοβίτσα- και το Μπαλέτο της στον Ηπειρώτικο Χορό του Σκαλκώτα να δίνουν τα καλύτερά τους. Όσο για τον παρουσιαστή Πέτροκ Τρελόνι του BBC -η γιορτή μεταδιδόταν τηλεοπτικά σ’ όλο τον κόσμο-, άψογα ενημερωμένος και με χιούμορ, έδειξε την 

πείρα του: τέλειος! 

Πολλοί κι άξιοι οι βραβευμένοι -καλλιτέχνες και θεσμοί- στις πολλές κατηγορίες. Θα ξεχωρίσω μόνον τον εξαιρετικό μπασοβαρύτονο Νίκολας Μπράουνλι που, αφού τιμήθηκε με 

το Βραβείο Άνδρα Ερμηνευτή, τραγούδησε συναρπαστικά το υπέροχο «Te Deum» του Σκάρπια απ’ το φινάλε της πρώτης πράξης της «Τόσκα» του Πουτσίνι με τη συμπαράσταση της Χορωδίας μας. 
Πολλά και τιμητικά ακούστηκαν για την Όπερα μας και τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, συνθέτη Γιώργο Κουμεντάκη που πέτυχε, με την οικονομική στήριξη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», η τελετή να οργανωθεί στην Ελλάδα. Δικαίως (Φωτογραφίες: 1,2,6,7 Χάρης Ακριβιάδης, 3,4,5 Γιάννης Αντώνογλου).

Πώς έσμιξαν καλλικέλαδα κορίτσια από την Ολανδία και οι «Chóres» μας

Το Τέταρτο Κουδούνι / Τέτοιες Μέρες, Τέτοια Λόγια… 265

 

Γέμισε κορίτσια και γυναίκες -ομόρφυνε- η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Που ’χει, σχεδόν πάντα, καλές και πρωτότυπες ιδέες και κάνει προτάσεις ενδιαφέρουσες, όπως αυτή η συνάντηση του δικού μας χορωδιακού συνόλου «Chóres» με την Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολανδίας. 

Οι «μικρές Ολανδέζες», ως μετακλημένο συγκρότημα, άνοιξαν τη συναυλία μ’ ένα σουιδικό παραδοσιακό και συνέχισαν με Τζουζέπε Βέρντι -τους «Ύμνους προς την Παρθένο Μαρία», το αρ. 3 απ’ τα «Τέσσερα Ιερά Κομμάτια» σε ποίηση του Ντάντε. Ακολούθησαν έργα γραμμένα από συνθέτες του 20ου αιώνα ενώ, ως φινάλε της παρουσίας τους, έκλεισαν με την παγκόσμια πρώτη του σημαδιακού για την Ελλάδα και την αρχαιότητά της έργου της σύγχρονής μας συμπατριώτισσάς τους Σιζάνε Κόνινγκς «Διόσκουροι». Τη χορωδία -πάνω από 20 νέες με τα καθημερινά τους ντυμένες, μια πανσπερμία- διηύθυναν, στο 

 

πρώτο μέρος, η -πανύψηλη- Ιρένε Φερμπίρχ, και, στο δεύτερο, ο Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες που μοιράζονται και την καλλιτεχνική διεύθυνσή της ενώ δυο κομμάτια εκτέλεσε μόνη της, χωρίς διευθυντή, η Χορωδία. Μια χορωδία πολύ υψηλού επιπέδου -ε-ξαι-ρε-τι-κής ποιότητας. 

Στη συνέχεια, στη σκηνή απλώθηκαν, ντυμένες στα λευκά ή εκρού,  οι 

δικές μας «Chóres» -πάνω από 40 άτομα που την καλλιτεχνική διεύθυνσή τους έχει η Μαρίνα Σάττι και τη γενική ο Χαράλαμπος Γωγιός- οι οποίες ισορρόπησαν το πρόγραμμα, μετά τα έντεχνα των Ολανδών, ερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια απ’ όλη την Ελλάδα, επεξεργασμένα για χορωδία, με την Ειρήνη Πατσέα να διευθύνει και τον Σταύρο Αλέξανδρο Ικμπάλ να έχει την 

κινησιολογική επιμέλεια -πέρασε ο καιρός που οι χορωδίες τραγουδούσαν ακινητοποιημένες 

Το φινάλε της συναυλίας ήταν συγκινητικό: οι δυο χορωδίες έσμιξαν για να τραγουδήσουν στα ολανδικά ένα παραδοσιακό ολανδικό τραγούδι και στα ελληνικά ένα παραδοσιακό της Κύπρου -καρπούς πολύωρων δοκιμών. Μια βραδιά αλλιώτικη αλλά σίγουρα κερδισμένη. Μπράβο! (Φωτογραφίες: Γιάννης Αντώνογλου),

Στο Φτερό / Νύχτα παιχνιδιάρικη

 

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία «Late Night με την Κ.Ο.Α.». Μουσική διεύθυνση: Ανού Τάλι. Σολίστ: Νεφέλη Μούσουρα, πιάνο, Στάθης Μαυρομμάτης, σαξόφωνο.

 

Ναι, ήταν μια νύχτα παιχνιδιάρικη. Η πρόσφατη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Άρχισε στις 10 το βράδυ αντί της καθιερωμένης ώρας έναρξης 8.30 -ευτυχώς το μετρό, τις Παρασκευές, λειτουργεί έως και στις δύο τη νύχτα. Ήταν αφιερωμένη στη γαλική μουσική. Τα περισσότερα έργα ήταν 

χαριτωμένα. Και στο πόντιουμ είχε ανεβεί γυναίκα -η μετακλημένη Εσθονή Ανού Τάλι, μικρόσωμη και κατάξανθη. Η συναυλία άνοιξε με το πεταχτό, λαμπερό «Το βόδι στη στέγη» του Νταριούς Μιγιό (1919, πρώτη εκτέλεση, ως μουσική του ομώνυμου σουρεαλιστικού μπαλέτου, σε σενάριο και χορογραφία του Ζαν 

Κοκτό, 1920), για μικρή ορχήστρα. Εμπνευσμένο από την παραμονή του Μιγιό, πλάι στον φίλο του συγγραφέα και διπλωμάτη Πολ Κλοντέλ, στην Βραζιλία, από το 1916 έως το 1918, με επεξεργασμένες μελωδίες και ρυθμούς της Βραζιλίας και με ένα κυρίαρχο θέμα που τα συνδέει και επανέρχεται ως λάιτ μοτίφ 

εμμονικά. Χαρούμενη μουσική του συνθέτη που ανήκε στη μοντερνιστική «Ομάδα των Έξι» παίχτηκε με μπρίο από την ΚΟΑ οδηγημένη από την Ανού Τάλι. Ακολούθησε το «σοβαρό» μέρος του προγράμματος: Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2 του Καμίγ(ι) Σεν Σανς (1868). Έργο στιβαρό αλλά και λεπταίσθητο, επηρεασμένο από τον Λιστ και τον Μέντελσον με δική του, όμως, προσωπικότητα, κλασικής δομής, μελωδικό, με μία μεγαλόπρεπη, υποβλητική έναρξη από το πιάνο, το Κοντσέρτο ερμηνεύτηκε από την Ελληνίδα Νεφέλη Μούσουρα με δυναμισμό αλλά και εσωτερικότητα και με μία σπάνια καθαρότητα -ένας ήχος μετρημένος, διαυγέστατος-, σε 

σύμπνοια με την ορχήστρα που πλέον είχε μεγαλώσει αισθητά, όπως απαιτούσε η εκτέλεσή του. Το δεύτερο μέρος ήταν αφιερωμένο στον Ζακ Ιμπέρ: Κοντσερτίνο δωματίου για άλτο σαξόφωνο και σύνολο δωματίου (1935) -η ορχήστρα και πάλι συρρικνώθηκε σε μικρό σύνολο των απαραίτητων 11 μουσικών- με το σαξοφωνίστα Στάθη Μαυρομμάτη να ερμηνεύει το μέρος 

του δεξιοτεχνικά αλλά σεμνά. Και να αφιερώνει το ανκόρ που έπαιξε υπέροχα («Σύριγξ» -1913, ο τίτλος από την ομώνυμη Νύμφη της ελληνικής μυθολογίας- του Κλοντ Ντεμπισί ο οποίος το έγραψε για σόλο φλάουτο, ως ένθετο μουσικό κομμάτι στο θεατρικό έργο του Γκαμπριέλ Μουρέ «Ψυχή», εδώ μεταγραμμένο για σαξόφωνο)  στον, παρόντα, όπως μας είπε, στην αίθουσα, δάσκαλό του Στάθη Κιοσόγλου, Α΄ κορυφαίο κλαρινετίστα στην ΚΟΑ από το 1983 έως το 2018. Η συναυλία έκλεισε, όπως άνοιξε: χαρούμενα, 

τρελιάρικα,  έχοντάς μας μεταφέρει στο τσιριμπίμ τσιριμπόμ μεταπολεμικό -μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου- Παρίσι. Με το «Divertissement» («Διασκέδαση», 1930) επίσης του Ζακ Ιμπέρ. Ο οποίος απομόνωσε μέρη από τη σκηνική μουσική που συνέθεσε για μία παράσταση (1929) της απολαυστικής φάρσας (1851) των Εζέν Λαμπίς και Μαρκ Μισέλ «Καπέλο από ψάθα Ιταλίας» και δημιούργησε μία γοργή, τερπνή, απολαυστική σουίτα με έξι -στη συναυλία παίχτηκαν συνεχόμενα- μέρη. Στο δεύτερο, «Πομπή», με ένα κλείσιμο ματιού στο «Γαμήλιο εμβατήριο» από τη μουσική για το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» που έγραψε ο Φέλιξ Μέντελσον Μπαρτόλντι για το ομώνυμο έργο του Ουίλιαμ Σέξπιρ. Μεγάλη και πάλι ορχήστρα εδώ. Αλλά εδώ έχω να παρατηρήσω και 

μία κάποια έλλειψη συντονισμού της. Το ανάλαφρο πρόγραμμα, όμως, κέρδισε τις εντυπώσεις. Και εις άλλα -πρωτότυπα και τολμηρά συντεθειμένα προγράμματα. 

(Το δωρεάν πρόγραμμα-αφίσα της συναυλίας -υπεύθυνη Αλίκη Φιδετζή, σύνταξη κειμένων Τίτος Γουβέλης-, όπως πάντα, ενημερωμένο και χρήσιμο).

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 7 Νοεμβρίου 2025.
  
(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση απευθείας από την ΚΟΑ). 

Στο Φτερό / Μία... μονόφθαλμη ερμηνεία

 

«# Cancel» του Ντέιβιντ Άιρλαντ / Σκηνοθεσία: Μανώλης Δούνιας

 

Ο Τζέι, διάσημος ηθοποιός του Χόλιγουντ, βραβευμένος, μάλιστα, με Όσκαρ, φτάνει στο βροχερό Λονδίνο για να κάνει θέατρο. Και πάει κατευθείαν στο θέατρο του Λι που θα σκηνοθετήσει την παράσταση. Θέλει να αποδείξει ότι δεν είναι απλώς αστέρας του Χόλιγουντ αλλά ότι μπορεί να κάνει και 

καλό θέατρο. Με ιρλανδέζικη προφορά. Αλλά θέλει και να ψάξει τις ιρλανδέζικες ρίζες του. Γιατί το έργο είναι γραμμένο από ιρλανδή συγγραφέα -από την ενσωματωμένη στο Ενωμένο Βασίλειο Βόρεια Ιρλανδία- και, μάλιστα, έχει τον τίτλο «Όλστερ» (το τμήμα της Ιρλανδίας που υπάγεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στην Βόρεια Ιρλανδία). Η συγγραφέας Ρουθ φτάνει και εκείνη από την Βόρεια Ιρλανδία στο θέατρο του Λι αφήνοντας στην αδελφή της τη φροντίδα της μητέρας τους που έχει τραυματιστεί σε αυτοκινητικό ατύχημα και βρίσκεται στο νοσοκομείο. Πρώτη συνάντηση των τριών και  όλα δείχνουν ιδανικά για τη συνεργασία. Ο Τζέι 

δηλώνει πως είναι το καλύτερο έργο που έχει διαβάσει. Η Ρουθ δείχνει  να τον θαυμάζει απεριόριστα και να είναι ιδιαίτερα κολακευμένη με την επιλογή του έργου της. Και ο Λι θεωρεί ότι έπιασε την καλή. Τα πράγματα, όμως, δεν θα εξελιχθούν όπως πιστεύουν και πιστεύουμε στη μιάμιση περίπου ώρα που βρίσκονται στη σκηνή στην πρώτη τους 

συζήτηση για την παράσταση. Ο επηρμένος, αλαζόνας και με ανεξέλεγκτο Εγώ, φλύαρος, δήθεν φεμινιστής, Τζέι, κραδαίνοντας το Όσκαρ που πήρε, θα βγάλει τον «άλλο» του εαυτό, τον κακό, φανερώνοντας τις καθόλου metoo και καθόλου πολιτικά ορθές, τις βαθιά ρατσιστικές απόψεις του, επιδιώκοντας να φέρει το έργο στα μέτρα του -έως και μονόφθαλμο ή χωλό «προτείνει» να βγάλει το ρόλο που θα παίξει! Η Ρουθ, που επίμονα δηλώνει Βρετανή και όχι Ιρλανδή καθώς είναι προτεστάντισσα της ενωμένης με το Ενωμένο Βασίλειο Βόρειας Ιρλανδίας, αρνείται πεισματικά κάθε αλλαγή στο έργο της, χάνει εύκολα την ψυχραιμία της, συγκρούεται με τον καθολικό Τζέι και καταφεύγει στο X -πρώην Twitter- για να «ξεμπροστιάσει» τον σταρ -cancel culture. Ο φιλόδοξος Λι, που στα απωθημένα του έχει τη διεύθυνση του   

Εθνικού Θεάτρου, προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες για να διασώσει την παράστασή του κάνοντας σειρά από λάθη. Η ευτυχής συνάντηση θα εξελιχθεί σε βίαιη σύγκρουση και σε καταστροφή. Μόνον ο Τζέι θα μπορεί να υλοποιήσει την επιθυμία του, αν το έργο  , μία έξυπνη, σκληρή, βίαιη, ποτέ ανεβεί -που μάλλον δεν θα ανεβεί -να παίξει το ρόλο του ω; μονόφθαλμος... Ο Βορειοϊρλανδός -Βρετανός...- Ντέιβιντ Άιρλαντ έχει γράψει το « # Cancel», μία 

έξυπνη, σκληρή, βίαιη, μαύρη κωμωδία, με ένα ιδιαίτερο, δηκτικό χιούμορ χαρακτηρίζοντας εύστοχα τους τρεις ρόλους. Το έργο έχει έξοχους ρυθμούς και θα γελάσετε μέχρι το γέλιο σας να 

παγώσει στο τέλος. Είναι περίεργη η επιλογή από έναν ελληνικό θίασο για ελληνικό κοινό ενός έργου με τόσο πολλές αναφορές στη σύγκρουση Ιρλανδών και Άγγλων. Το τόλμησαν. Και ο σκηνοθέτης Μανώλης Δούνιας, που έχει μεταφράσει θεατρικότατα το έργο -προσοχή! Ο Epstein προφέρεται Έπστιν και όχι Επστάιν- δικαιώνει την επιλογή με τον τρόπο που το ανέβασε, ώστε να κερδίζει έντιμα το κοινό: εξαιρετικοί ρυθμοί, χιούμορ εύληπτο που ποτέ δεν γίνεται φτηνιάρικο αλλά ούτε και σνομπ και εξαιρετικό δέσιμο των τριών άριστα οδηγημένων ηθοποιών. Τα διακριτικά σκηνικά του Δημήτρη Πολυχρονιάδη, 

τα τονισμένα κοστούμια της Έλενας Σκουλά, οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου και το video design του Κάρολου Πορφύρη βοηθούν την 

παράσταση. Η οποία διαθέτει ένα γερό υποκριτικό τρίο. Ο πολύ καλός ηθοποιός Θανάσης Κουρλαμπάς  δίνει με αλήθεια τον Λι. Η Αθηνά Μαξίμου, που διαρκώς εξελίσσεται, σχεδιάζει και  υλοποιεί την Ρουθ ίσως λίγο πιο τονισμένα από όσο χρειαζόταν αλλά με δύναμη, χιούμορ και δεξιοτεχνία. Οπωσδήποτε ο Αιμίλιος Χειλάκης οδηγεί το τρίο ως βιρτουόζος: θαυμάσια φωνή, κίνηση επιδέξια, χιούμορ α-πο-λαυ-στι-κό, δίνει υποδόρια όλο το απύθμενο Εγώ του οσκαρούχου χολιγουντιανού Τζέι και αποδεικνύει την ευρύτατη γκάμα του που κινείται από την αρχαία τραγωδία έως και την τρελή κωμωδία με άνεση. Μία ερμηνεία αξιοζήλευτη. Απολαύστε τους!

(Και κάτι σπάνιο για «εμπορικό» θέατρο. Η παράσταση διαθέτει ένα εξαιρετικό έντυπο πρόγραμμα -επιμέλεια 

Χριστιάννα Μαριόλη. Με πολύ καλά γραμμένα -ή μεταφρασμένα- ευκολοδιάβαστα για τον απλό θεατή αλλά σοβαρά κείμενα, ενημερωτικά που τη φωτίζουν άπλετα: για το έργο και το συγγραφέα έως τις ιστορικές συντεταγμένες της μακροχρόνιας σύρραξης Άγγλων + προτεσταντών ενωτικών Ιρλανδών με τους καθολικούς «εθνικιστές» Ιρλανδούς (IRA, «Ταραχές» κλπ), που υποβόσκει στο έργο, και από βιογραφικά των προσώπων που αναφέρονται στο κείμενο (πολιτικών, καλλιτεχνών κλπ) έως περί «πολιτικής ορθότητας». Αν πάτε -να πάτε!- αγοράστε το). 

Θέατρο «Αθηνών», Θεατρικές Επιχειρήσεις Κάρολος Παυλάκης, 2 Νοεμβρίου 2025. 

Στο Φτερό / Συναυλία με διπλή έκπληξη ή Αξεπέραστο μαλερικό Αντατζιέτο

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: συναυλία «Απόηχοι Πολέμου: Μάλερ και Κόρνγκολντ. 80 Χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου». Μουσική διεύθυνση: Τζον Γουόρνερ. Σολίστ: Ρόμαν Σίμοβιτς, βιολί.

 

Είμαι σίγουρος πως η Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών -αν και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σχεδόν πάντα τη γεμίζει τα τελευταία χρόνια-, αυτή τη φορά, γέμισε για το δημοφιλές Αντατζιέτο της Πέμπτης του Μάλερ -πόσο μάλλον όταν είναι τόσο πρόσφατος ο θάνατος του Μπγιορν Αντρέισεν, του Τάτζιο της βασισμένης στην ομότιτλη νουβέλα του Τόμας Μαν, συγκλονιστικής ταινίας του Λουκίνο Βισκόντι «Θάνατος στη Βενετία», της άρρηκτα δεμένης με τη μουσική του Γκούσταφ Μάλερ, ταινίας η οποία κατέστρεψε τη ζωή του πανέμορφου έφηβου, τότε (1971), Αντρέισεν.  

Θάνατος που ανασκάλεψε τις μνήμες για το Αντατζιέτο, χαλί στις μεθυστικές εικόνες της φωτογραφίας του Πασκουαλίνο ντε Σάντις στην ταινία. Η Πέμπτη Συμφωνία του Μάλερ, όμως, δεν είναι μόνο το Αντατζιέτο της -η εκτέλεση της κρατάει πάνω από μία ώρα και δέκα λεπτά. Μία μουσική μαγαλόπνοη -ή μεγαλομανής, αν προτιμάτε-, ανομοιογενής, μακροσκελής, που, σε ένα γοητευτικό συνδυασμό, όμως, από τον χαμηλότονο λυρισμό εκτινάσσεται σε εκρήξεις πάθους, ενώ δεν της λείπουν οι κοιλιές. Αλλά, εντούτοις, ενθουσίασε 

το κοινό που καταχειροκρότησε την ορχήστρα και τον καλεσμένο 31χρονο βρετανό αρχιμουσικό Τζον Γουόρνερ. Μικρόσωμος, με εφηβική όψη, με χέρια σταθερά, με μικρές, καθόλου «χορευτικές» κινήσεις, εξαιρετικά συγκρατημένος αλλά ικανός να εξωτερικεύσει την εσωτερική εκφραστικότητά του και να τη διοχετεύσει στην ορχήστρα, ο Γουόρνερ κατηύθυνε, κατά τη γνώμη μου, την, σε καλή στιγμή της, ΚΟΑ σε μία δυνατή και συγκινητική ερμηνεία, με αποκορύφωμα το Αντατζιέτο που ήχησε σαν απαλό, δροσερό, φθινοπωρινό, μελαγχολικό αεράκι. Αυτή ήταν η δεύτερη έκπληξη της βραδιάς. Η πρώτη ήταν ο σολίστας: ο βιολονίστας Ρόμαν Σίμοβιτς που άνοιξε τη βραδιά. Γεννημένος στην 

Σοβιετική Ένωση, με ρίζες στην Σερβία και το Μαυροβούνιο, μεγαλωμένος στην Ουκρανία και εγκαταστημένος στο Ενωμένο Βασίλειο, ο Σίμοβιτς ερμήνευσε το Κοντσέρτο για βιολί (1945-1946, πρώτη εκτέλεση 1947) του γεννημένου στην Μοραβία (Τσεχία) της Αυστροουγγαρίας αλλά εγκαταστημένου στις ΗΠΑ, «ειδικευμένου» στις μουσικές επενδύσεις χολιγουντιανών ταινιών και μάλιστα βραβευμένου με Όσκαρ Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ που οι εκτός Χόλιγουντ μουσικές του εκτιμήθηκαν μετά το θάνατό του. Έργο σε μεταρομαντικό ύφος, το Κοντσέρτο, με πλούσια μελωδικότητα και με πλαστικότητα, με δάνεια από τις κινηματογραφικές μουσικές του συνθέτη, ερμηνεύτηκε χαλαρά αλλά με δύναμη, εκφραστικότητα και δεξιοτεχνικά από τον, περιστοιχισμένο από μία πολύ καλή ορχήστρα, κάτω από τη διεύθυνση του  

Τζον Γουόρνερ, Ρόμαν Σίμοβιτς. Ο οποίος απλόχερα μας χάρισε δύο ανκόρ -και τα δύο του Βέλγου Εζέν Ιζαΐ: «Εμμονή - Πρελούδιο» πρώτο μέρος της Σονάτας για σόλο βιολί, έργο 27, αρ. 2 (1923) και Σονάτα για σόλο βιολί, έργο 27, αρ. 3. (1923) - εξαιρετικά ερμηνευμένη, η οποία ενθουσίασε το κοινό. Μία βραδιά που με γέμισε (Φωτογραφίες: Μαργαρίτα Yoko Νικητάκη).   

(Ενημερωτικό όπως πάντα, χωρίς φλυαρίες το, δωρεάν, πολύπτυχο έντυπο πρόγραμμα-αφίσα της συναυλίας -υπεύθυνη έκδοσης Αλίκη Φιδετζή, σύνταξη κειμένων Τίτος Γουβέλης).

Υ.Γ. Αξιέπαινη έως και πολύτιμη θα έλεγα η πρωτοβουλία της ΚΟΑ, από πέρσι, να τοποθετήσει δύο μεγάλες οθόνες εκατέρωθεν της σκηνής, ώστε να προβάλλονται σε γκρο πλάνα λεπτομέρειες της συναυλίας -ο μαέστρος, ο σολίστας, όργανα ή ομάδες οργάνων, τη στιγμή που παίζουν...-, κατά τη διάρκειά της, βιντεοσκοπούμενες, από διακριτικές κάμερες, ταυτόχρονα και όχι τυχαία αλλά μελετημένα και προφανώς κατόπιν πρόβας με τους εικονολήπτες. Ακόμη πιο επαινετέα η πρωτοβουλία, πριν από τη συναυλία και στο διάλειμμα, να προβάλλεται για το, στην πλειονότητά του, απαίδευτο κοινό, 

ευγενικό κείμενο-υπόμνηση να μη χειροκροτεί στο τέλος κάθε μέρους του κομματιού που παίζεται αλλά μόνο στο τέλος του. Και όμως! Στη συγκεκριμένη συναυλία, στο τέλος του πρώτου μέρους του Κοντσέρτου, χειροκρότησαν! (Στη συνέχεια συμμορφώθηκαν). Ασυγκράτητος ενθουσιασμός; Δεν διάβασαν την υπόμνηση; Αδιαφορία; Η πληγή αυτή που τη βλέπω να ανοίγει εδώ και 57 χρόνια αφότου παρακολουθώ συναυλίες -και όχι μόνον της ΚΟΑ- παραμένει ακόμα ανεπούλωτη...

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών / Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, 31 Οκτωβρίου 2025.
  
(Τη συναυλία παρακολούθησα με πρόσκληση απευθείας της ΚΟΑ).